"Zij schildert vanuit haar angst en eenzaamheid om haar pijn te overmeesteren."
Frida Kahlo, we bespraken deze kunstenares in de tweede graad van het middelbaar onderwijs. Ik geloof dat ik toen in het expressieve stadium zat. Deze vrouw en haar werken intrigeerden mij enorm. Ik wou weten wat de onderliggende gevoelens waren, wat de betekenissen van haar schilderijen waren... Je kan haar leven op haar schilderijen leggen (of omgekeerd).

Vind je het leuk om naar schilderijen te kijken en iets meer te weten te komen over de kunstenaar en de tijd waarin hij leefde? Kunst in de kijker neemt je mee op ontdekkingsreis in een denkbeeldig museum waar kunstwerken hangen die variren van Egyptische papyrusrollen tot moderne schilderijen van Picasso en Pollock! ;-)

De stage is nu misschien wel voorbij. Maar James Rizzi is (en blijft) een bron van inspiratie om rond te werken in de klas. Ideaal voor leerlingen van de eerste graad lager onderwijs. Zelf 'happy houses' maken, daar zullen je leerlingen vast en zeker ook zelf happy van worden! De resultaten zijn verbluffend (cf. de resultaten van de kinderen uit de lagere school te Bredene).

Laat me

Prachtige samenwerking, zeker de moeite waard om te beluisteren (klik op bovenstaande link).

elegie voor een vriendin

ik hoop dat de veerman teder is

dat hij de weg kent die jij zocht

en ook je haast begrijpt ...

dat door zijn zorg je laatste reis

meteen je mooiste wordt

geen angst

geen bitterheid

en voor wie later komt

de kracht om te aanvaarden

ik weet dat de veerman teder is

Jan Dhont

Proven, 18 juni 2000

Vingerafdrukken op het venster

Ik denk dat poëzie iets is als vingerafdrukken
op het venster, waarachter een kind dat niet kan slapen
te wachten staat op de dag. Uit aarde komt nevel,

uit verdriet een soort ach. Wolken
zorgen voor vijfentwintig soorten licht.
Eigenlijk houden ze het tegen. Tegenlicht.

Het is nog te vroeg om nu te zijn. Maar de rivieren
vertrekken alvast. Ze hebben het geruis
uit de zilverfabriek van de zee gehoord.

Dochter naast me voor het raam. Van haar houden
is de gemakkelijkste manier om dit alles te onthouden.
Vogels vinden in de smidse van hun geluid

uit, uit, uit.

Herman de Coninck

Sonnet VII uit: 'Honderd Liefdessonnetten'

 

 

'Jij komt zo met me mee' zei ik - en niemand

wist hoe bedroefd ik diep vanbinnen was,

voor mij geen nagelbloem of gondellied,

niets dan een wond, geopend door de liefde.

Ik zei opnieuw, als stervend: kom met mij,

geen mens zag bloedend in mijn mond de maan,

geen mens het bloed dat opsteeg naar de stilte.

Laat ons vergeten, lief, de ster met doornen!

Bij 't horen van jouw stem herhaalde ik:

'Jij komt zo met me mee' - als maakte jij

pijn, liefde, woede van gevangen wijn los

die opkruipt uit zijn onderaardse ruimte

en weer smaakte ik in mijn mond een vlam,

van bloed en nagelbloemen, steen en brandwond.

Pablo Neruda

Klik hier voor een leuke tip om muzisch mee te werken (vertrekken vanuit woord om naar beeld te gaan)

Ik ben hierop terecht gekomen al zoekend naar creatieve lesideetjes voor één van de opdrachten van PKV vakdidactiek 2, waarin we inspiratie moeten halen uit één domein en zo moeten komen tot een ander domein.
Ik heb gekozen om te vertrekken vanuit een gedicht (woord) en dit om te zetten naar een beeldopdracht (zie les praktijkcomponent). Ik zocht naar 'De blauwbilgorgel', maar ik vond nog andere leuke gedichtjes...
Dit is uiteraard slechts een input en moet nog verder uitgewerkt/aangepast worden.

Een leuke vergelijking (beeldspraak) van Roosbeef:

Ik zit vol verlangen net als een bonbon
Soms barst ik open en smelt op je tong

Enkele mooie voorbeelden van personificaties (cfr. les ivm woord + beeld)

Gewoon gevonden op Wikipedia:

• Het gevaar loerde op elke straathoek.
• De bomen fluisteren zachtjes haar naam.
• Het papier is geduldig.
• De naar regen smachtende bodem.
• De telefoon slaapt op de lessenaar (Martinus Nijhoff).
• De oude auto kwam hoestend en proestend op gang, maar hij deed het nog wel.
• Aan de waterkant stoeit de wind met de wuivende rietpluimen.

... en nog twee leuke van Wannes Cappelle (Het Zesde Metaal) uit het lied 'Ier bie oes', om het af te leren:

• Den hemel brult en toont zijn macht.
• De regen loopt ip zijn tippen over 't dak.

Dit boek heeft een filosofische inslag. Dus als je eens wilt filosoferen... Misschien is het niet concreet genoeg, maar deze Nina stelt zichzelf vaak filosofische vragen. Deze vragen kun je eruit halen. Het is ook gewoon een mooi boek, ik heb het zelf wel nog niet helemaal uitgelezen.

Het kan ook perfect aansluiten als je een les rond jabbertalk wil geven (zie eerder): Nina houdt namelijk van "buitengewone bezigheden", bijvoorbeeld: "Schrijf een blad vol met volslagen onzin" (nonsenswoorden). Daarna kan je er de mooiste woorden/zinnen uithalen, ze 'proeven' en proberen te verwoorden waarom het zo'n fantastisch woord of zo'n fantastische zin is (klank, ritme, herhaling...?).

Je kan er dan zelfs nog een muziekles van maken: je zoekt naar verschillende manieren om dit woord te voor te dragen (snel, traag, hoog, laag...) en je maakt er dan een soort spreekkoor van. Hier kan je ook variëren in moeilijkheden. Je kan werken met duploblokjes om een bepaald ritme of zo aan te geven e.d.

Dit zijn slechts losse ideetjes die natuurlijk nog verder uitgedokterd moeten worden!

Toon Tellegen leest fragmenten uit 'Het Wezen van de Olifant'

Klik op bovenstaande link en krijg de smaak te pakken!

Het viel misschien al op, maar de laatste tijd ben ik nogal "into dieren". Ik heb daar ook rond gewerkt in mijn verwerkende workshop de dinsdag (stage PKV) en ik ben daar erg tevreden over. In mijn stage voor Nederlands heb ik het ook eventjes geïntegreerd en dat werkte prima.
Schrijvers zoals Toon Tellegen, die vaak over dieren schrijven, willen daarmee (bijna) altijd iets zeggen over de mens. Kijk maar naar Reinaert de Vos, waarin kritiek wordt geleverd over de standenmaatschappij die toentertijd was.
Inhoudelijk is er een ruim aanbod: je integreert ook woorden zoals 'personificatie', 'dierenepos'... Misschien is dat dan weer eerder voor in de lessen Nederlands, maar het zijn dan ook maar mogelijkheden/tips.
Je kunt de leerlingen aanzetten tot leesplezier door voor te lezen uit dierenverhalen, je kunt het hebben over dierenvergelijken (vb. 'Zo sluw als een vos'), spreekwoorden en zegswijzen waar dieren in voorkomen... Je ziet: er is een ruim aanbod!

Nog enkele ideetjes die hierbij aansluiten:
- schrijf een dierenverhaal, met jezelf als dier in de hoofdrol (woord)
- dierenhoudingen (drama, maar ook dans: dierenbewegingen)
- ...

Geïnteresseerd? Laat het mij weten! Ik heb nog twee lesvoorbereidingen die hier een beetje bij aansluiten (één van Nederlands en één van PKV).

Hieronder vind je een lesidee rond jabbertalk. Volgens mij een heel bruikbare les...

Werkvorm: Jabbertalk Groep 7

Doel: v  De leerlingen maken kennis met de werkvorm jabbertalk. Zij leren wat jabbertalk precies is en hoe zij dit in kunnen zetten.

Materiaal: v  Geen

Inleiding + Warming-up= +/- 15 min. Je vertelt de kinderen dat deze les gaat over jabbertaal en je vraagt ze ook meteen of iemand misschien weet wat dit is. Daarna vertel je de kinderen dat deze eigenlijk een fantasietaal is, maar dat hier ook gewoon klanken uit buitenlandse talen in kunnen zitten. Hierna doe je de volgende opdrachten. v  Gedachtesprong op woorden: Start met één woord, de kinderen associëren steeds verder op het laatstgenoemde woord. Bv. Stoel-tafel; tafel-eten; eten-honger; honger-buikpijn; buikpijn-ziek; ziek-ziekenhuis enzovoort. v  De kinderen doen dit nu nog een keer, maar dan in een zelf verzonnen taal. Je laat de kinderen natuurlijk wel eerst zien, wat je hiermee bedoeld. Je geeft zelf dus even een voorbeeld. Je zorgt er hierbij voor, dat je goed op je mimiek let, zodat de kinderen zien wat voor gevoel je hebt tijdens dit verhaal.

Instructie + Kern= +/- 40 min. Je vertelt de leerlingen dat ze nu nog wat opdrachten gaan doen in jabbertaal en dat ze vooral goed op hun mimiek moeten letten, zodat de persoon tegenover zich een beetje begrijpt waarover het verhaal gaat. v  De leerlingen staan tegenover elkaar en zeggen steeds na elkaar iets in jabbertaal. Ze reageren dus op elkaar, terwijl ze eigenlijk niet weten waar het over gaat. (daarom is de mimiek hier zo belangrijk) Je vraagt een van de groepjes, of zij misschien willen laten zien waar hun gesprek over ging. v  Daarna gaan ze weer in een kring staan en vertel je ze dat ze samen een lied uit gaan zoeken en daarna ook gaan zingen in de jabbertaal. Dit is natuurlijk een lied dat iedereen kent. Ieder kind zingt dus eigenlijk in zijn eigen jabbertaal, dus je krijgt verschillende taaltjes door elkaar. De leerlingen gaan dit in groepjes doen. Ieder groepje zoekt een plekje in de ruimte op en oefent zijn eigen liedje in jabbertaal. Daarna worden alle liedjes voor de klas gezongen en wordt er door de rest van de klas geraden, om welk liedje het ging. Er wordt natuurlijk pas wat gezegd, wanneer het groepje helemaal klaar is met zingen. Het groepje zegt vervolgens of het goed geraden is of niet.

Afsluiting= +/-10 min. Je vertelt een verhaal in jabbertaal en steeds speelt een van de kinderen de tolk. Steeds als jij wat hebt verteld vertaalt de tolk wat er is gezegd. Ieder kind komt hier weer aan bod. Zo komt er een grappig verhaal tot stand.

In mijn workshop fotografie ben ik vertrokken vanuit werken van Anton Corbijn. De foto's van deze man zijn echt de moeite waard om rond te werken. Zeker als je het wilt hebben over expressiviteit (in mimiek, lichaamstaal...).

Katzenjammer - Hey Ho (on the Devil's Back)

Deze geschifte dames, die samen de Noorse band 'Katzenjammer' vormen, zijn afkomstig uit Oslo.
Hun muzikale talent is één van de mogelijke uitgangspunten om bijvoorbeeld rond instrumenten en dergelijke te werken... Of zoek ik dan gewoon een excuus om deze magnifieke meidengroep even te kunnen vermelden?

Toon Tellegen - De Genezing van de Krekel (bespreking)

Inspirerende poëzie en literatuur...
Toon Tellegen zet aan tot schrijven. De Genezing van de Krekel is grensoverschrijdend wat het doelpubliek betreft: er is geen rigide afbakening van het doelpubliek. De woorden van Tellegen kunnen gesmaakt worden door jonge lezers, maar ook door volwassenen. Hoe meer ervaring je hebt met lezen, hoe meer betekenissen je terug kan vinden in dit boek. Als je nog niet veel ervaring hebt, is dat zeker geen reden om het boek niet te lezen. Dit is net het mooie aan dit boek, eigenlijk aan alles wat Tellegen schrijft.

Het Zesde Metaal - Ge Zwiegt

Een inspirerend lied, met een refrein dat tot vervelends toe in je hoofd blijft zitten... en toch niet goedkoop is.